تزوس یک شبکه بلاک چین است که بر اساس قراردادهای هوشمند قرار دارد، به گونه ای که چندان شباهتی به اتریوم ندارد. با این حال، یک تفاوت بزرگ وجود دارد: Tezos قصد دارد زیرساختهایی را ارائه دهد که پیشرفتهتر هستند – به این معنی که میتواند در طول زمان تکامل یابد و بهبود یابد بدون اینکه خطری مانند Hard Fork وجود داشته باشد. این چیزی است که هم بیت کوین و هم اتریوم از زمان ایجادشان دچار آن شده اند. افرادی که XTZ دارند می توانند به پیشنهادهایی برای ارتقای پروتکل که توسط توسعه دهندگان Tezos ارائه شده است رأی دهند.
این پلتفرم Open Source، خود را «ایمن، قابل ارتقا و ساخته شده برای ماندگاری» میداند – و میگوید زبان قرارداد هوشمند آن دقت لازم را برای موارد استفاده با ارزش بالا فراهم میکند.
به گفته تزوس، رویکرد آن به این معنی است که آیندهنگر است و «در آینده بسیار پیشرفته خواهد ماند»، به این معنی که میتواند از پیشرفتهای فناوری بلاکچین استقبال کند.
فناوری زیربنای Tezos برای اولین بار در یک وایتپیپر او ارائه شد که در سپتامبر 2014 منتشر شد. پس از یک سری تاخیر، شبکه اصلی Tezos چهار سال بعد راه اندازی شد.
آرتور بریتمن مردی(Arthur Breitman) بود که وایت پیپر تزوس را نوشت و با اشاره به ساتوشی ناکاموتو، آثار خود را با نام مستعار L. M. Goodman نوشت. او گفت که یکی از بزرگترین شکستهای بیتکوین فقدان یک فرآیند حاکمیتی است که مشارکتهای جامعهای را که از شبکه استفاده میکنند دعوت کند – و همچنین این واقعیت که توکنهای جدید نمیتوانند از طریق این بلاک چین صادر شوند.
او و همسرش کاتلین(Kathleen) استارت آپی به نام Dynamic Ledger Solutions را تأسیس کردند که وظیفه آن نوشتن کدی بود که زیربنای پروتکل Tezos باشد. این شرکت کاملا توسط بنیاد تزوس خریداری شد تا اطمینان حاصل شود که تمام حقوق مالکیت معنوی مربوط به شبکه را در اختیار دارد.
اگرچه در میان بلاک چین ها استیک کردن(Stake) رایج است، اما تزوس پیچش منحصر به فردی در این فرآیند دارد. شرکتکنندگان میتوانند از طریق «baking» با حاکمیت شبکه درگیر شوند، جایی که آنها به طور مؤثر 8000 XTZ را به اشتراک میگذارند. این یک انگیزه مالی برای عمل صادقانه و درست ایجاد می کند.
سپس Baker ها موظف میشوند تا در یک رویه چهار مرحلهای که تقریباً ۲۳ روز طول میکشد، در مورد تغییرات پیشنهادی در کد بلاکچین رأی دهند. پیشنهادهایی که اکثریت قریب به اتفاق شرکتکنندگان از آن پشتیبانی میکنند، به مدت 48 ساعت در یک شبکه آزمایشی قرار میگیرند و اگر توسط اکثریت فوقالعاده حمایت شوند، بهطور کامل اجرا میشوند.
Tezos همچنین به دلیل نحوه استفاده از آن توسط مشاغل با مشخصات و درجه بالا منحصر به فرد است. در سپتامبر 2020، اعلام شد که غول بانکی فرانسوی Societe Generale قصد دارد از این بلاک چین برای آزمایش ارز دیجیتال بانک مرکزی استفاده کند.
مانند سایر بلاک چین ها، تزوس از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده می کند.
هرکسی میتواند به اعتبارسنج تبدیل شود و با واریز وجه امنیتی به اجرای روان شبکه کمک کند. برای تشویق رفتار صادقانه و خوب، به کسانی که در راستای منافع بلاک چین کار میکنند، جوایزی داده میشود – و کسانی که غیرصادقانه و بد عمل میکنند، به طور کلی ریسک از دست دادن سهام خود را دارند.