آشنایی با (استیبل کوین‌ها) و نحوۀ عملکرد آنها

استیبل کوین‌ها گونه‌ای از ارزها هستند که تلاش می‌کنند از طریق پشتیبانی دارایی‌های خاص یا با استفاده از الگوریتم‌هایی برای تنظیم عرضه و تقاضا، ثبات قیمت را به سرمایه‌گذاران ارائه دهند.

اوّلین استیبل کوین در سال 2014 منتشر شد و از آن زمان به بعد، مورد توجّه قرار گرفت، زیرا استیبل کوین‌ها سرعت و امنیّت کافی را دارند و در عین حال از نوسانی که بیشتر ارزهای دیجیتال به خود می‌بیند، در امان هستند.

استیبل کوین‌ها عمدتاً برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر در پلتفرم‌هایی که ارز فیات ارائه نمی‌کنند، استفاده می‌شوند. ارز فیات به ارزهای دولتی گفته می‌شود. با افزایش پذیرش استیبل کوین‌ها، آن ها اکنون در چندین سرویس مالی مبتنی بر بلاک چین مانند پلتفرم‌های وام‌دهی استفاده می‌شوند و حتّی می‌توان از آنها برای پرداخت برای کالاها و دریافت خدمات استفاده کرد.

استیبل کوین‌ها نسخه‌های مبتنی بر بلاک‌چین ارزهای فیات هستند، به این معنی که قابل برنامه‌ریزی هستند و می‌توانند با برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین و قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشند.

درک استیبل کوین‌ها

ارزهای دیجیتال محبوب مانند بیت کوین (BTC) و اتر (ETH) نوسانات بالایی دارند. نوسان به معنی تغییرات در ارزش دارایی است. نوسانات بیشتر یعنی قیمت دارایی می‌تواند در طول زمان به شدّت در هر جهت تغییر کند، در حالی که نوسانات کمتر به این معنی است که قیمت آن نسبتاً ثابت است.

نوسانات را می‌توان بطور روزانه با نگاه به درصد دارایی در نقاط (پیپ) اندازه‌گیری کرد. حتی ارزهای دیجیتال پیشرو اغلب در دوره‌های آشفتگی بازار بیش از 10 درصد حرکت می‌کنند که بر استفاده از آنها به‌عنوان واسطۀ مبادله تأثیر می‌گذارد. یک دارایی به عنوان وسیلۀ مبادله، به این معنی است که می‌تواند خرید و فروش کالا و خدمات را با آن انجام داد.

برای استفاده به‌عنوان ارز، دارایی باید ارزش خود را حفظ کند و برای تسهیل تجارت از آن استفاده شود. آشکارترین مزیّت فنّاوری استیبل کوین این است که می‌توان از آن به‌عنوان یک وسیلۀ مبادله استفاده کرد و شکاف بین فیات و ارزهای دیجیتال را پر کرد. استیبل کوین‌ها می‌توانند با وجود عدم نوسان قیمت، به ابزاری کاملاً متفاوت از ارزهای دیجیتال قدیمی تبدیل شوند.

استیبل کوین‌ها ذاتاً دارایی‌های پایداری هستند که آنها را به ذخیرۀ خوبی از ارزش تبدیل می‌کند. استیبل کوین‌ها همچنین فعّالیت ارز‌های دیگر را در اکوسیستم افزایش می‌دهند.

دارندگان ارزهای استیبل کوین و فیات می‌دانند که قدرت خرید دارایی‌های آنها در دوره‌های زمانی کوتاه تغییر نمی‌کند و می‌توان از آن برای خرید کالا و خدمات استفاده کرد. همانطور که در بالا توضیح داده شد، استیبل کوین‌ها با مبتنی بودن بر بلاک چین، خود را از ارزهای دیگر متمایز می‌کنند.

ارزش استیبل کوین‌ها به ارزش یک ارز ثابت خاص مانند دلار ایالات متّحده یا یک کالای خاص مانند طلا مرتبط است. ثابت بودن به این معنی است که قیمت آنها ثابت است، بنابراین یک استیبل کوین که دلار آمریکا را ردیابی می‌کند باید یک دلار ارزش داشته باشد.

این ثبات را می‌توان از طریق مکانیسم‌های مختلف حفظ کرد. رایج ترین روشی که توسّط استیبل کوین‌ها استفاده می‌شود، پشتوانۀ دارایی نام دارد. پشتوانۀ دارایی به هماهنگی مجموع توکن‌های استیبل کوین در گردش، با دارایی‌های پشتوانۀ آن اشاره دارد. اگر برای هر استیبل کوین در گردش، دارایی‌هایی به ارزش معادل با پشتوانۀ آن وجود داشته باشد، یک استیبل کوین بصورت کامل پشتیبانی می‌شود.

در مورد استیبل‌کوین‌هایی که با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شوند، تا زمانی که استیبل کوین قابل بازخرید به دلار باشد، ارزش خود را حفظ می‌کند. با این حال، اگر ارزش آن در هر جهت حرکت کند، معامله‌گرانی که به دنبال سود بردن از تفاوت قیمت‌ها بین بازارها هستند، وارد عمل می‌شوند تا شکاف را کم کنند.

استیبل کوین‌ها برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟

مبتنی بودن بر بلاک چین به دارندگان استیبل کوین امکان می‌دهد از فرصت های متعدّد استفاده کنند. اولین استیبل کوین‌ها به‌عنوان جایگزین ارزهای فیات در صرافی‌ها منتشر شد و به سرمایه گذاران پناهگاهی امن داد تا از نوسانات سایر دارایی‌های کریپتو در امان باشند.

اکنون می‌توان از استیبل‌کوین‌ها برای وام‌دهی با نرخ‌هایی بهتر از نرخ‌هایی که توسط حساب‌های پس‌انداز سنتی ارائه می‌شود یا گرفتن وام‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال در فضای غیرمتمرکز مالی (DeFi) استفاده کرد. در حالی که استیبل کوین‌ها ممکن است بازدهی بالاتری نسبت به پس انداز سنتی داشته باشند، توجّه به این نکته ضروری است که هیچ بیمه‌ای با حمایت دولت ارائه نمی‌کند.

استیبل کوین‌ها در شبکه‌های بلاک چین مختلف وجود دارند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند و به طور گسترده در فضای (DeFi) و در صرافی‌ها استفاده می‌شوند. شبکه‌های بلاک چینی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، به برنامه‌هایی مانند صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) اجازه می‌دهند تا در رأس آنها ساخته شوند. صرافی های غیرمتمرکز بازارهایی هستند که در آن معاملات مستقیماً بین معامله گران انجام می‌شود.

از استیبل کوین‌ها همچنین می‌توان برای پرداخت حقوق بصورت ارز دیجیتال استفاده کرد، زیرا انتقال پول بصورت بین المللی را ارزان تر می‌کند و فقط کارمزد تراکنش برای انتقال وجوه در بلاک چین باید پرداخت شود. علاوه بر این، تراکنش‌های برون مرزی با سرعت بیشتری بر روی بلاک چین انجام می‌شوند و بسته به عوامل مختلف بین چند ثانیه تا یک ساعت طول می‌کشد. این عوامل عبارتند از: نوع شبکۀ مورد استفاده، تراکم احتمالی شبکه، مبلغ پرداختی به‌عنوان کارمزد و میزان پیچیدگی تراکنش. با این حال، سیستم مالی سنّتی ممکن است چند روز طول بکشد تا معاملات برون مرزی را تسویه کند.

در حالی که ارزهای دیجیتالی که در ابتدا عرضه شدند، قیمت ثابتی ندارند و ممکن است به شدّت نوسان کنند، نوسانات کم استیبل کوین‌ها به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا وجوه خود را در بلاک چین حفظ کنند و در عین حال ریسک را کاهش دهند.

چگونه استیبل کوین‌ها پایدار می‌مانند؟

ارزهای فیات صادر شده توسط دولت از طریق اقدامات مقامات کنترل کننده مانند بانک‌های مرکزی که تضمین می‌کنند قیمت ارزهای آنها نسبتاً ثابت است، می‌توانند بدون نوسان بمانند. استیبل کوین‌ها را می توان توسّط یک کالای فیزیکی مانند طلا، الگوریتم‌ها یا ارزهای فیات صادر شده توسّط دولت پشتیبانی کرد.

استیبل کوین‌ها از ثبات ارائه شده توسّط بانک‌های مرکزی و دولت بهره میبرند تا در ارز خود ثبات ایجاد کنند. برخی از وجوه پشتوانۀ استیبل کوین‌ها به اوراق بهادار با درآمد ثابت مانند بدهی‌های کوتاه مدّت و تعهّدات با پشتوانۀ دولت تخصیص می‌یابد که تضمین می‌کند وجوه قابل بازخرید هستند و پشتیبانی کافی وجود دارد.

استیبل کوین‌ها از طریق چند مکانیسم اساسی، از جمله پشتوانۀ فیات، پشتوانۀ رمزنگاری، پشتوانۀ کالا و پشتوانۀ الگوریتم، پایدار نگه داشته می‌شوند که در بخش‌های بعدی توضیح داده خواهد شد.

استیبل کوین‌های تحت حمایت فیات

استیبل کوین‌هایی که توسّط ارزهای فیات پشتیبانی می‌شوند، ذخایر خود را در ارزهای فیات مانند دلار آمریکا حفظ می‌کنند. به ازای هر توکن در گردش، استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ فیات اغلب یک دلار ذخیره دارند ، چه به صورت نقدی و چه به صورت معادل پول نقد.

ذخایر استیبل کوین توسّط نهادهای مرکزی نگهداری می‌شود که بطور منظّم وجوه خود را حسابرسی می‌کنند و با قانون گذاران کار می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که نهادهای دارای ذخایر استیبل کوین مطابقت دارند. این بدان معناست که کاربران برای خرید استیبل کوین‌ها بطور مستقیم از صادرکنندۀ آن، باید از طریق  پروسۀ «مشتری خود را بشناسید» (KYC) و «ضدّ پول‌شویی» (AML) اقدام کنند که مشابه صرافی‌ها می‌باشند. این فرآیندها شامل جمع آوری اطّلاعات شخصی کاربران، از جمله یک کپی از مدارک شناسایی صادر شده توسط دولت است.

هنگامی که استیبل کوین‌ها در گردش باشند، هر کسی می‌تواند آنها را ارسال و دریافت کند، اگرچه نهاد مرکزی صادر کننده، قدرت مسدود کردن وجوه روی آدرس‌ها را داشته دارد. استیبل کوین‌ها در گذشته مسدود شده‌اند، به‌عنوان مثال، صادرکنندگان به مجریان قانون در تحقیقات خود کمک می‌کنند یا برای بازیابی وجوه دزدیده شده تلاش می‌کنند.

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ ارزهای دیجیتال

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ ارزهای دیجیتال، آنهایی هستند که توسّط سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌شوند.

یک استیبل کوین با پشتوانۀ کریپتو می‌تواند برای راه‌اندازی یک دارایی در یک بلاک چین متفاوت صادر شود. به‌عنوان مثال، بیت کوین بسته بندی شده یا رپد بیت کوین (WBTC) یک استیبل کوین است که توسّط بیت کوین پشتیبانی می‌شود و در بلاک چین اتریوم منتشر شده است.

از سوی دیگر، استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ ارزهای دیجیتال می‌توانند ارزش یک ارز فیات را از طریق مکانیسم‌های خاص خود روی بلاک چین، که از پشتوانۀ استیبل کوین‌ها برای اطمینان از ثبات قیمت استفاده می‌کنند، ردیابی کنند. در این موارد، اطمینان حاصل می‌شود که استیبل کوین‌ها می‌توانند حتی در دوره‌های نوسانات زیاد در بازار، پیوند و ثبات خود را حفظ کنند. به این معنی که دارایی‌های پشتوانۀ یک استیبل کوین بیشتر از ارزش استیبل کوین‌های در گردش است. به‌عنوان مثال، ممکن است 1000 دلار اتر در ذخیره نگه داشته شود تا ارزش 500 دلاری یک استیبل کوین با پشتوانۀ ارز دیجیتال را وثیقه کند. حسابرسی‌های مکرّر و ابزارهای نظارتی به ثبات قیمت استیبل کوین می‌افزایند.

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ ارزهای دیجیتال، نسخۀ غیرمتمرکزتری از استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانۀ فیات هستند، زیرا می‌توانند از طریق استفاده از قراردادهای هوشمند خودکار بدون هیچ نهاد مرکزی که آنها را کنترل کند، ایجاد شوند.

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ کالا

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ کالا، اساساً بازنمایی کالاها مبتنی بر بلاک چین هستند و به وسیلۀ ذخایری که توسّط یک نهاد مرکزی نگهداری می‌شود، پشتیبانی می‌شوند.

دارایی‌های فیزیکی مانند فلزات گرانبها، نفت، املاک و مستغلّات برای حمایت از استیبل  کوین‌ها استفاده می‌شود. طلا رایج ترین کالایی است که وثیقه می‌شود. با این حال، درک این نکته ضروری است که این کالاها می‌توانند نوسان قیمت داشته باشند و از این رو، احتمال دارد که ارزش خود را از دست بدهند.

استیبل کوین‌هایی که توسط کالاها پشتیبانی می‌شوند، سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی را آسان‌تر می‌کنند زیرا ممکن است دسترسی به آنها در بعضی مواقع سخت باشد. به‌عنوان مثال، به دست آوردن یک شمش طلا و یافتن مکان ذخیره سازی امن، در بسیاری از مناطق دشوار و پرهزینه است. در نتیجه، نگهداری دارایی‌های مشهود مانند طلا و نقره همیشه گزینه مناسبی نیست. با این حال، استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ کالا برای کسانی که می‌خواهند توکن‌ها را با پول نقد معاوضه کنند یا دارایی خود را امن نگه دارند، مفید هستند.

استیبل کوین‌های الگوریتمی یا ترکیبی

استیبل‌کوین‌های الگوریتمی یا ترکیبی، استیبل‌کوین‌هایی هستند که برای ثابت نگه‌داشتن قیمت‌های خود به الگوریتم‌های پیچیده متّکی هستند و بطور موثّر وجوهی را که در بلاک چین از طریق قراردادهای هوشمند با عرضه و تقاضا برای حفظ ثبات قیمت متعادل می‌کنند را مورد بررسی قرار می‌دهند.

استیبل کوین‌های الگوریتمی به‌عنوان بانک‌های مرکزی واقعی عمل می‌کنند و از تعادل ارز خود در بازار دفاع می‌کنند. هنگامی که قیمت استیبل کوین از حد ثابت می‌گذرد، دارایی‌ها را می‌خرند و زمانی که قیمت به زیر حد می‌رسد، آن‌ها را می‌فروشند.

برخی از استیبل کوین‌های الگوریتمی به دلیل از دست دادن ثبات خود در طی رویدادهای غیرمنتظره، قوی سیاه شناخته می‌شوند، زیرا نوسانات بازار در آنها مشهود است. یک سیستم استیبل کوین الگوریتمی، زمانی که قیمت بازار کمتر از قیمت ارز فیات شود، تعداد توکن‌های در گردش را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، اگر قیمت توکن بیشتر از ارز فیات باشد، توکن‌های جدیدی برای کاهش ارزش استیبل کوین صادر می‌شوند.

استیبل کوین‌های غیر وثیقه‌ای یا سینیوراژ (non-collateralized or seigniorage style)

استیبل کوین‌های غیر وثیقه‌ای یا سینیوراژ  مشابه استیبل‌کوین‌های دارای پشتوانۀ الگوریتمی هستند، امّا در قراردادهای هوشمند هیچ ذخیره‌ای ندارند. درعوض، استیبل کوین‌های سینیوراژ بر فرآیندهای پیچیده‌ای تکیه می‌کنند که عرضه در گردش سکه‌هایشان را بسته به عرضه و تقاضا تنظیم کنند.

استیبل کوین‌های غیر وثیقه‌ای، عرضه در زنجیره را کنترل می‌کنند تا ثبات خود را حفظ کنند. هیچ وثیقه ای برای عرضۀ این استیبل کوین‌ها استفاده نمی‌شود، زیرا آنها خود وثیقه هستند. برای مثال، بیایید ارزش استیبل کوین A را 1.00 دلار فرض کنیم. کاهش قیمت به 0.70 دلار نشان می‌دهد که عرضۀ آن بیش از تقاضا است. این الگوریتم استیبل کوین A را با حق امضا می‌خرد، عرضه را کاهش می‌دهد و قیمت را به 1.00 دلار باز می‌گرداند.

اگر قیمت زیر 1.00 دلار باقی بماند و سود کافی برای خرید بیشتر از عرضه سکّه وجود نداشته باشد، سهام حق بیمه صادر می‌شود. این بدان معناست که کاربران بطور موثّر در گسترش عرضۀ استیبل کوین‌های غیر وثیقه سرمایه گذاری می‌کنند. از طرف دیگر، اگر قیمت یک استیبل کوین به بالای 1.00 دلار افزایش یابد، این الگوریتم توکن‌های بیشتری تولید می‌کند و عرضه را تا زمانی که قیمت به زیر 1.00 دلار می‌رسد افزایش می‌دهد.

مزایای استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها نسبت به ارزهای فیات و سایر ارزهای رمزنگاری شده مزایای زیادی دارند. اوّلاً، آنها ثبات ارزهای فیات را به بلاک چین می آورند، به این معنی که آنها نسخه‌های امن تر و شفاف تر ارزهای فیات هستند که می‌توانند با برنامه‌های ساخته شده بر روی بلاک چین تعامل داشته باشند.

استیبل کوین‌ها می‌توانند به‌عنوان ارز، مورد استفاده قرار گیرند و برای انجام تراکنش‌ها نسبت به ارزهای فیات سنّتی ارزان تر هستند. در برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین، دارندگان استیبل کوین می‌توانند وام‌هایی با پشتوانۀ سکّه‌های خود دریافت کنند یا برای محافظت از دارایی‌های خود در سایر برنامه‌ها، بیمه بگیرند.

استیبل کوین‌ها پرداخت‌های برون مرزی را سریع‌تر و ارزان‌تر می‌کنند و می‌توانند به راحتی با ارزهای فیات در صرافی‌ها معامله شوند، زیرا در پلتفرم‌های معاملاتی پذیرفته شده‌اند و قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند.

استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ کالا، حمل و نقل فلزات گرانبها و سایر کالاها را آسان‌تر می‌کنند و در عین حال ارزش خود را حفظ می‌کنند. به‌عنوان مثال، طلا می‌تواند در قالب استیبل کوین به‌عنوان وسیله ای برای مبادله  استفاده شود و حتّی می‌تواند برای کسب سود قرض داده شود.

معایب استیبل کوین‌ها

ضرر اصلی مرتبط با استیبل کوین‌ها، ریسک طرف مقابل است. ریسک طرف مقابل، به معنی احتمال نکول طرف مقابل در یک قرارداد است. در این مورد، یک صادرکنندۀ استیبل کوین ممکن است ذخایری را که ادّعا می‌کند دارند، در واقع نداشته باشد یا ممکن است از بازخرید توکن‌ها برای تامین ذخایر خود امتناع کند.

استیبل کوین‌هایی که به نهادهای مرکزی و حسابرسان متّکی هستند، در معرض خطای انسانی قرار دارند، زیرا حسابرسی‌ها ممکن است مشکلات احتمالی در محاسبات را شناسایی نکنند. علاوه بر این، استیبل کوین‌های دارای پشتوانۀ ارز فیات اغلب در اوراق تجاری نگهداری می‌شوند، که نوعی بدهی کوتاه‌مدّت بدون تضمین است. استفاده از اوراق تجاری به میزان ریسک طرف مقابل می‌افزاید، زیرا شرکتی که این بدهی را صادر می‌کند می‌تواند تعهّدات خود را نکول کند.

دوره‌های آشفتگی بازار یا شکست در انجام حسابرسی نیز ممکن است منجر به افزایش ریسک شود. حق بیمۀ ریسک به معنای غرامتی که به سرمایه گذاران برای ریسک سرمایه‌گذاری در یک دارایی (به‌عنوان مثال، استیبل کوین‌ها) پرداخت می‌شود، است. حق بیمه‌های ریسک، ارزش استیبل کوین‌ها را کاهش می‌دهد، به این معنی که خرید ارزهای دیجیتال با استیبل کوین کمی گران‌تر از خرید آن ها توسّط ارزهای فیات می‌شود.

استیبل کوین‌های الگوریتمی اغلب می‌توانند به طرح‌های (Ponzi) منتهی شوند که در آن توکن‌های جدید فقط از طریق کاربران جدیدی که وثیقه را سپرده‌اند ایجاد می‌شوند. طرح ponzi نوعی کلاهبرداری است که با وجوه سرمایه‌گذاران جدید برای سرمایه‌گذاران موجود بازده ایجاد می‌کند و در نهایت زمانی که سرمایه‌گذاران جدید سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، از بین می‌رود. این بدان معناست که ارزش این دارایی‌ها می‌تواند به سرعت در صورت توقّف ورود کاربران جدید، کاهش یابد.

در نهایت، نهادهای مرکزی صادرکنندۀ توکن‌ها ممکن است این قدرت را داشته باشند که بنا به درخواست مجری قانون، آدرس‌ آنها را مسدود کنند. سازمان‌های مجری قانون ممکن است حتّی در حین تحقیقات مربوط به پولشویی، تروریسم یا سایر فعّالیت‌های غیرقانونی، از توکن‌ها بخواهند که مسدود شوند.