در این مقاله به این سؤالی که بسیاری از دانش پژوهان از تیم راهبران فردا پرسیده بودند پاسخ میدهیم. تا انتهای این مقالۀ وبسایت راهبران فردا همراه ما باشید تا پاسخ به سؤال «NFT چیست؟» را بدانید.
«NFT» مخفف واژۀ «Nonfungible Token» و به معنای توکن غیر قابل معاوضه است. برای اینکه بهتر این مفهوم را درک کنید ابتدا به معنای توکن میپردازیم و سپس تفاوت توکن غیرقابل معاوضه و قابل معاوضه را برای شما بیان میکنیم.
توکن «Token» واژهای است که امروزه زیاد میشنویم، توکن در فنّاوری بلاک چین یک واحد رمز ارز را گویند؛ البته باید به این نکته توجه داشته باشید که توکن با مفهوم ارز دیجیتال متفاوت است. شاید برایتان جالب است امّا پیشینۀ این کلمه در زبان انگلیسی به قرن دوازدهم برمیگردد. در دیکشنری معانی «نشانه، علامت، ژتون، واحد رمزارز و…» برای این واژه ذکر شده است.
با این تفاسیر این واژه فقط برای بلاک چین مورد استفاده نمیباشد بلکه در سایر حوزهها از جمله حوزههای کامپیوتر، اقتصاد، سرگرمی و هنر نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال در کازینوها افراد بجای اینکه پول نقد پرداخت کنند، ژتونهایی با ارزشهای مختلفی میخرند و بهجای پول از آن توکنها استفاده میکنند.
همچنین در دنیای رایانه نیز، توکن امری بوده که از زمان بسیار قبل وجود داشته است. برای مثال، «Access Token» که درواقع نوعی مجوز رمزنگاریشده برای دسترسی به یک شبکه است؛ در نمونهای دیگر، میتوان به پیام «Token Has Expired» در وبسایتهایی اشاره کرد که برای ورود به رمزعبور نیاز دارند و از توکن بهعنوان «Session ID» استفاده میکند. بنابراین، توکن پیش از بلاک چین بوده؛ اما این واژه اکنون در دنیای بلاک چین مفهوم جدیدی پیدا کرده است.
توکن غیر قابل تعویض (NFT) یک واحد منحصر به فرد و غیر قابل تعویض از داده های ذخیره شده در دفتر کل دیجیتال (بلاک چین) است.«NFT» ها میتوانند با مواردی که به راحتی قابل تکرار هستند مانند عکس ها، فیلم ها، صدا و انواع دیگر فایلهای دیجیتال به عنوان آیتم های منحصر به فرد (مشابه با گواهی اصالت) مرتبط شوند و از فنّاوری بلاک چین برای ارائه مدرک تایید شده و عمومی به NFT استفاده کنند.
کپیهای فایل اصلی محدود به مالک NFT نیست و میتواند مانند هر فایل دیگری کپی و به اشتراک گذاشته شود. قابلیت عدم تعویض «NFT»ها را از ارزهای رمزنگاری شده بلاک چین، مانند بیت کوین متمایز میکند.
اولین پروژه «NFT» در سال 2015 بر روی بلاک چین اتریوم راه اندازی شد و با افزایش علاقه به ارزهای دیجیتال، علاقه به«NFT»ها هم افزایش یافت. بهره و ارزش پولی کل NFTها در سال 2021 بهطور قابل توجهی رشد کرد و فروش NFTها در سه ماهه اول سال از 2 میلیارد دلار فراتر رفت.
برای اینکه این تفاوت را بهتر درک کنید آن را با مثالی ساده برای شما بیان میکنم. فرض کنید شما یک اسکناس ده دلاری از دوستتان قرض گرفتهاید. شما هر اسکناس ده دلاری میتوانید به دوست خود پس دهید تا قرض او را داده باشید. حتی میتوانید دو اسکناس پنج دلاری به او بدهید. امّا اگر شما از دوستتان بلیط هواپیمای او را قرض گرفته باشید علاوه بر اینکه نمیتوانید از آن استفاده کنید چون انحصاری و فقط به اسم دوست شما است همچنین نمیتوانید بجای آن بلیط، بلیط فرد دیگری را به او پس دهید زیرا اون فقط با بلیط خود میتواند وارد هواپیما شود و سایر بلیطها منحصر به دیگران است.
توکنهای غیر قابل معاوضه نیز بدین صورت هستند.
این توکنها با استاندارد «ERC-721» سازگار هستند و میتوان آنها را با کارتهای بازیکنان فوتبال مقایسه کرد که هرکدام اطلاعات متفاوتی داشته و سطح متفاوتی از کمیابی را دارند. اگر به طور تصادفی یکی از این توکنها را به فردی بفرستید و یک توکن ERC-721 دیگر پس بگیرید، خیلی اوضاعتان بهم میریزد!
یک تفاوت حیاتی و مهم دیگر نیز وجود دارد که باید آن را به خاطر بسپارید.
توکنهای قابل معاوضه تقسیم پذیر هستند؛ یعنی میتوانید کسری از یک توکن «ERC-20» را جابجا کنید؛ مانند پول نقد که میتوان به جای یک اسکناس 50 هزار تومانی، از 5 اسکناس 10 هزار تومانی استفاده کرد.
توکنهای «721 token» را نمیتوان تقسیم کرد و کسری از آن را فروخت؛ بلکه باید به طور کامل خرید و فروش شود؛ در مثال کارت بازیکنان فوتبال هم هیچکس در دنیا نمیخواهد کارت بازی را به ده تکه تبدیل کرده و یک تکه آن را بخرد!