بحران بزرگ مالی 09-2008 بدون شک مفاهیم عمیقاً ریشهدار ثبات مالی را که زمانی شکل کاملاً متمرکز داشت، به چالش کشید.
تبعات این بحران در سطح جهانی احساس شد، زیرا بانکها و مشاغل از هم پاشیدند، سهام سقوط کرد و تجارت بین المللی کاهش یافت.
در سال 2009، «ساتوشی ناکاموتو» بیت کوین را در پاسخ به بحران بزرگ مالی ایجاد کرد و جرقهای را زد که منجر به افزایش امور مالی غیرمتمرکز شد.
بیت کوین (BTC) به مردم عادی امکان دسترسی به یک سیستم مالی مبتنی بر اجماع غیرمتمرکز را به جای یک فیات متمرکز داد.
این بحران یک واقعیت تلخ را برجسته کرد که حتی قوی ترین سیستمهای بانکی جهان نیز تحت شرایط خاص ممکن است با شکست مواجه شوند. شکافهای یک سیستم مالی شکننده و مدرن که به نفع نخبگان مالی بود، آشکارتر شد و نیاز روزافزون به تمرکززدایی تراکنشهای مالی را برجسته کرد. کریپتوکارنسی متولد شد و بیت کوین یکی از اولین گزینه های قانونی (خارج از امور مالی متمرکز) است که برای عموم قابل دسترس است.
در حالی که امور مالی سنتی بر حاکمیت متمرکز متکی است، امور مالی غیرمتمرکز، که به آن «DeFi» نیز گفته میشود، به افراد اجازه میدهد از طریق یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز به محصولات مالی دسترسی داشته باشند.
با DeFi، نیازی به واسطهها، از جمله بانکها یا شرکتهای کارگزاری وجود ندارد، زیرا مردم میتوانند از طریق سابقه عمومی ثابت تراکنشها، به انها دسترسی داشته باشند.
DeFi ریشه در مفهوم دموکراتیک کردن امور مالی با جایگزینی نهادهای مرکزی (مانند بانک ها) با روابط همتا به همتا که نیازی به واسطه ندارند، دارد. برای درک این ایده که چگونه DeFi جهان را تغییر خواهد داد، این را تصور کنید: از نظر تئوری، خدمات مالی در دسترس ما، مانند وام، پسانداز، بیمه و موارد دیگر، میتوانند روزی به جای بانکها در شبکه بلاک چین وجود داشته باشند.
DeFi در حال حاضر به مردم اجازه می دهد تا بسیاری از معاملاتی را که – تا کنون – در اختیار بانک ها بود، انجام دهند، مانند اعطای وام و استقراض، کسب سود، خرید بیمه، تجارت دارایی ها مشتقات و … . تفاوت اصلی این است که تراکنشها بسیار سریعتر هستند و نیازی به شخص ثالث یا اسنادی که معمولاً در امور مالی سنتی دخیل هستند ندارند.
دیفای کنترل سیستمهای مالی سنتی را بر پول عمومی، خدمات مالی و محصولات مالی حذف میکند. DeFi بر اساس دفتر کل توزیع شده ایمن است و برای همه باز است (به عنوان مثال، شما می توانید از شبکه بلاک چین و پلتفرم های مالی غیرمتمرکز برای پرداخت، وام گرفتن، سرمایه گذاری و حتی قرض دادن وجوه خود صرف نظر از اینکه چه کسی هستید و محل زندگیتان کجاست استفاده کنید). این موضوع در درجه اول بر روی اتریوم اجرا می شود و به برنامه نویسان اجازه می دهد تا به توسعه طیف گسترده ای از پلتفرم های مالی ایمن و کارآمد ادامه دهند.
تاثیر DeFi بسیار زیاد است. فقط باید ببینیم که DeFi چگونه بانکها را برای افرادی که دسترسی به بانک ندارند، جایگزین میکند تا تأثیر آن را بسنجد. در حال حاضر، بیش از دو میلیارد نفر در سراسر جهان بدون بانک هستند.
طبق آمار «Statista.com»، کشورهایی که اقتصادی با ثبات کم دارند، تعداد بیشتری از افراد بدون بانک دارند. در بیشتر موارد، سیستمهای مالی کمتر توسعهیافته نیز بیاعتمادی را در جمعیت عمومی ایجاد میکند و درصد افراد غیربانکی را بالاتر میبرد.
با این حال، حتی کشورهای جهان اول مانند ایالات متحده دارای جمعیتی بدون بانک هستند و کمبود پول دلیل اصلی عدم داشتن حساب بانکی است. خدمات مالی اغلب با هزینه های بالایی همراه است، از افتتاح حساب گرفته تا پرداخت هزینه ها و کارمزد ها (مانند عضویت در کارت اعتباری، کارمزد برداشت، چک بانکی و موارد مشابه).
به این ترتیب، قابل درک است که چرا مشتریان با درآمد پایین ممکن است دلیل مناسبی را برای گذاشتن اموال خود در سیستم های مالی سنتی پیدا نکنند.
پس چگونه DeFi می تواند به افراد بدون بانک کمک کند؟ با فراهم کردن دسترسی میلیاردها نفر به سیستمی که به آنها امکان می دهد امور مالی خود را مدیریت کنند و تراکنش ها را به روشی امن انجام دهند.
در ابتدایی ترین سطح، آزادی مالی مستلزم دسترسی به خدمات مالی است که می تواند به فرد در مدیریت امور مالی کمک کند. در سیستمهای مالی سنتی، بسیاری از افراد با درآمد پایینتر ممکن است واجد شرایط گرفتن وام، سرمایهگذاری یا حتی افتتاح حساب به نام خود نباشند.
به ندرت بانک ها محصولات و خدمات مالی دارند که به جمعیت کم درآمد پاسخ میدهد. مؤسسات سنتی معمولاً الزامات بسیار سختگیرانه ای دارند: امتیازهای اعتباری بالا، هزینه های سنگین، درآمدهای بالا. چنین چیزی باعث میشود کسانی که درآمد پایینی دارند نتوانند پول خود را افزایش دهند.
بر خلاف امور مالی سنتی، که ذاتاً به سمت افراد برتر متمایل است، امور مالی غیرمتمرکز دسترسی برابر به محصولات مالی را در یک محیط امن ترویج میکند. پیامدهای اجتماعی سیستم مالی غیرمتمرکز خود را آشکار میکند و در مقابل چشمان ما مشخص می شود درحالی که ارزهای دیجیتال همچنان در حال پیشرفت هستند.
به نظر می رسد DeFi در نابود کردن نابرابری در سراسر جهان از طریق خدمات مالی متنوع، تراکنش های شفاف و دسترسی از طریق یک شبکه بدون مجوز موفق باشد.
DeFi خدمات مالی را در دسترستر و دموکراتیک تر میکند.
زیرساخت فناوری بلاک چین به مردم این امکان را می دهد تا بدون نظارت یک مقام مرکزی، به صورت ایمن تراکنش را انجام دهند. این موضوعی است که تامین مالی سنتی نمی تواند آن را فراهم کند زیرا زیرساخت های تامین مالی متمرکز قبل از اینکه بتوانند خدمات خود را ارائه دهند به ضمانت هایی (مانند وثیقه در مورد وام) نیاز دارد.
با فناوری بلاک چین، تراکنش ها از طریق یک دفتر کل توزیع شده تأیید میشوند. این دفتر کل برای همه افراد در شبکه قابل دسترس است و دارای یک رکورد و سابقه غیر قابل تغییر از تمام تراکنشها است. بنابراین، سیستم از تقلب و فساد بدون نیاز به یک حزب مرکزی برای نظارت روی شبکه محافظت میشود.
پروژه های DeFi در شبکه های بلاک چین، موانع ورود به خدمات مالی معمولی ارائه شده توسط بانک های سنتی را از بین می برد. با DeFi، افراد بدون بانک می توانند به فرصت ها و محصولاتی که به طور سنتی در دسترس آنها نیست، مانند وام ها و سرمایه گذاری ها، دسترسی داشته باشند.
وامهای خرد و سرمایهگذاریهای خرد (وامهای کوچکتر و سرمایهگذاریهایی که توسط افراد ارائه میشود) با این سیستم امکانپذیر است، زیرا با DeFi، برای ارائه وام نیازی به سرمایهگذاری نیست. زیرساخت، ریسک را بین سرمایه گذاران شخصی که تامین مالی وام را تامین می کنند، توزیع می کند و نیاز به پذیرش ریسک تنها توسط یک واحد تجاری را کاهش می دهد.
برای مثال، یک کارآفرین بدون بانک در یک کشور در حال توسعه، میتواند به یک استخر وام غیرمتمرکز مراجعه کند تا سرمایهگذاری برای پروژه ارز دیجیتال خود را از طریق سرمایهگذاران جهانی تضمین کند.
فرصت های امیدوارکننده زیادی برای سرمایه گذاری در DeFi وجود دارد، اما در اینجا رایج ترین آنها را بررسی میکنیم:
صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) بازارهای همتا به همتا هستند که معاملهگران ارز دیجیتال میتوانند در آن مستقیماً با یکدیگر معامله کنند. آنها معاملات مالی را بدون دخالت بانک ها، کارگزاران یا واسطه ها تسهیل می کنند. بسیاری از DEX های محبوب، از جمله Sushiswap، Uniswap، 0x بر روی اتریوم اجرا می شوند.
پلتفرمهای وامدهی همتا به همتای غیرمتمرکز مانند Compound (COMP) و Aave (AAVE) به کاربران این امکان را میدهند تا وجوهی را با داراییهای رمزنگاری به عنوان وثیقه قرض کنند. آنها همچنین این امکان را دارند که کریپتوهای خود را در ازای نرخ های بهره بالاتر از منابع مالی سنتی به سایر کاربران قرض دهند.
فارمینگ بازده اجازه می دهد تا دارایی های رمزنگاری شده را در پروتکل های DeFi بصورت non-custody نگه دارید. انجام این کار به کاربران اجازه می دهد تا نرخ بهره ثابت یا متغیر را کسب کنند. این کار را میتوان با استفاده از پروتکلهایی مانند Vesper و Enzyme یا جستجوی دستی برای پروتکلهایی با بازده بالا و انتقال داراییها به آن پلتفرم برای کسب پاداش انجام داد.
سوال اصلی در سراسر این مقاله این بوده است که چگونه DeFi می تواند برای جوامع، به ویژه جوامع کم درآمد، سود دهی داشته باشد. چگونه می توان اطمینان داشت که نخبگان مالی و سازندگان صرفاً از فناوری بلاک چین به نفع خود استفاده نمی کنند؟ بدیهی است، همانطور که رمزارزها به جریان اصلی خود ادامه میدهند، موسسات مالی سنتی نیز راههایی برای تنوع بخشیدن به پیشنهادات خود پیدا میکنند و ما هم اکنون شاهد آن هستیم.
به هر حال، این بحث ها از مدت ها پیش وجود داشته است. با این حال، امید این است که به دلیل ماهیت DeFi، افراد کم درآمد دسترسی برابر به خدمات مالی داشته باشند، چیزی که امور مالی سنتی از زمان های بسیار دور در ارائه آن ناکام بوده است.
فرصت های سرمایه گذاری که زمانی به ثروتمندان محدود می شد، اکنون به لطف DeFi برای افراد عادی قابل دسترسی است. موسسات مالی بزرگ نیز جبهه گرفته اند و به محکوم کردن کریپتو بجای استقبال از آنروی اوردهاند:
در حالی که وضعیت به طور مداوم در حال بهبود است، فن آوری های پشت DeFi، بلاک چین و قراردادهای هوشمند، فرصت های باورنکردنی را برای افراد ایجاد کرده اند تا کنترل پول خود را خارج از امور مالی سنتی در دست بگیرند.
به عنوان مثال، برخی از پلتفرم های اعتباری و وام مسکن قبلاً شروع به استفاده از رمزارز به عنوان وثیقه کرده اند. بهجای اینکه نرخهای بهره توسط مقامات مرکزی مانند دولتها، بانکهای مرکزی، ذخایر فدرال و غیره تنظیم شود – آنها توسط خود بازار تنظیم میشوند، به این معنی که سود به صورت رمزنگاری پرداخت میشود و بر اساس تقاضای بازار تنظیم میشود.
فناوریهای نمایی مانند هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیاء (IoT) نیز برای توسعه پروژههای نظارتی برای رسیدگی به آسیب پذیری آنها نسبت به طرحهای مالیاتی و پولشویی استفاده میشوند.
از طریق DeFi، مردم می توانند در پروژه های بزرگ مقیاس جهانی نیز سرمایه گذاری کنند. سرمایه گذاری در پروژههای بزرگ املاک، زیرساختها، فناوری و تغییرات آب و هوایی اکنون با توکنها و قراردادهای هوشمند قابل انجام است. این امر زمینه امور مالی را متحول می کند و فرصت های سرمایه گذاری را برای عموم مردم و نه فقط نخبگان در دسترس قرار می دهد.
حتی شرکت هایی که سهام خود را در بورس لندن، بورس اوراق بهادار توکیو، بورس اوراق بهادار نیویورک و BOVESPA (بورس بورس برزیل) فهرست می کنند، اکنون شروع به انتشار توکن هایی می کنند که «سهم در سهام» هستند. آنها را می توان از طریق DeFi به دست آورد و بازار سهام را برای سرمایه گذاران با پیشینه های مختلف بسیار قابل دسترس تر می کند.
همچنین بازارهای بزرگ غیرمتمرکز NFT وجود دارد که به کاربران امکان مبادله کالاها و خدمات دیگر را می دهد: Open Sea، BAYC و آزمایشگاه های Crypto Punks Larva نمونه های برجسته ای از ان ها هستند.
قراردادهای هوشمند قراردادهایی هستند که بر روی بلاک چین اجرا می شوند. زمانی که شرایط خاصی بین خریدار و فروشنده برآورده شود، فعال می شوند. این شرایط، بصورت توافقی بین هر دو طرف، مستقیماً در کد قرارداد نوشته شده است.
قراردادهای هوشمند می توانند به افراد بدون بانک کمک کنند تا به خدمات مالی جدیدی دسترسی پیدا کنند، که در غیر این صورت از طریق سیستم مالی سنتی در دسترس آنها نیست. به عنوان مثال، قراردادهای هوشمند را می توان برای یک قرارداد وام بین دو شرکت کننده در سرمایه گذاری خرد استفاده کرد.
وام گیرنده ای که واجد شرایط دریافت وام از یک موسسه سنتی نیست، می تواند با استفاده از یک قرارداد هوشمند که شرایط وام را مشخص می کند و بر آن نظارت می کند، به فناوری دفتر دیجیتال برای دسترسی مستقیم به وجوه سرمایه گذاران متعدد مراجعه کند.
صاحبان مشاغل کوچک در مناطق کم درآمد نیز می توانند نیاز خود را به راه حل های پرداخت ارائه شده توسط بانک ها و واسطه های بزرگ برطرف کنند. به کمک قراردادهای هوشمند، پرداخت ها و تراکنش های همتا به همتا را می توان به سرعت و ایمن
انجام داد.
قراردادهای هوشمند همچنین برای ساخت برنامه های غیرمتمرکز یا DApps استفاده می شوند. در حالی که آنها از نظر عملکرد شبیه برنامه های معمولی هستند، تفاوت اصلی در DApps این است که آنها در یک شبکه همتا به همتا (مانند بلاک چین) اجرا می شوند.
به عنوان مثال برنامه ی DeFi DApps ، خدمات مالی مانند وام دادن و استقراض را که معمولاً توسط تأمین مالی متمرکز ارائه می شود، تسهیل می کند. آنها همچنین تراکنش های همتا به همتا را تسهیل می کنند و به افراد بدون بانک در مناطق کم درآمد کمک می کنند تا به خدمات مالی دسترسی پیدا کنند.
Kotani Pay، پروژه ای تحت نظر صندوق نوآوری یونیسف، به کنیایی ها اجازه می دهد رمزارز را با شماره گیری یک کد کوتاه (حتی اگر گوشی هوشمند نداشته باشند) به فیات تبدیل کنند. مثال دیگر، لیف والت است که برای دسترسی جوامع بدون منابع و پناهندگان به خدمات مالی دیجیتال ساخته شده است
به گفته یونیسف، «حتی بدون داشتن سابقه بانکی شخصی، سواد مالی سازمانی، پاسپورت یا گوشی هوشمند، لیف به مردم کمک میکند تا پول خود را پسانداز، ارسال، دریافت، مبادله و
پرداخت کنند».
اگر در مورد فرصتهای موجود از طریق DeFi کنجکاو هستید، اما نمیدانید از کجا شروع کنید، در اینجا چند نکته وجود دارد:
کیف پول رمزنگاری یک مخزن دیجیتالی است که در آن می توانید کوین های رمزنگاری خود را برای استفاده در پروتکل های DeFi ذخیره کنید. شما می توانید هر کیف پولی را انتخاب کنید، اما مطمئن شوید که کلیدهای عمومی و خصوصی خود را نگه دارید. اینها به شما این امکان را می دهد که به کیف پول خود بازگردید.
MetaMask، Coinbase Wallet انتخاب های محبوبی هستند. به عنوان مثال متاماسک، یک کیف پول اتریوم است که با اتریوم سرمایه گذاری می کنید. همچنین شامل دسترسی به صرافی برای معامله می شود. با یک کیف پول، این امکان را دارید که به پروتکل های مختلف دیفای دسترسی داشته باشید که می توانید در آنها شرکت کنید.
مرحله بعدی خرید سکه برای هر پروتکل DeFi است که قصد استفاده از آن را دارید. از آنجایی که بیشتر پروتکلهای DeFi روی اتریوم هستند، بهتر است ETH یا ERC-20 را خریداری کنید. در صورت داشتن بیت کوین، می توانید از آن نیز استفاده کنید، اما ابتدا باید آن را با یک نسخه ETH مانند BTC Wrapped مبادله
کنید.
اکنون که آماده شروع کار هستید، میتوانید رمز ارز خود را قرض دهید، آن را سرمایهگذاری کنید یا آن را در یک DEX قرار دهید.
با این حال، به خاطر داشته باشید که فضای کریپتو پر از خطر است زیرا کلاهبرداران و هکر ها هنوز هم فراوان هستند. هنگام وارد کردن قراردادها مراقب باشید و هنگام پیوستن به هر استخر یا پلتفرمی دقت لازم را انجام دهید.
اگر نمیخواهید در مواجهه با نوسانات قیمت داراییهای زیربنایی ریسک کنید، گزینه TrueFi است که یک پروتکل DeFi برای وامدهی بدون وثیقه است. این کار بازده بالایی در استیبل کوینها ارائه میکند و به شرکتکنندگان این امکان را میدهد تا سود بالایی در چنین وامهایی کسب
کنند.
پیشرفت ارزهای دیجیتال و تامین مالی غیرمتمرکز به احتمال زیاد در آینده نزدیک به گسترش خدمات مالی نیز ادامه خواهد داد. حتی در حال حاضر، تأثیرات رایجتر شدن دیفای و کریپتو بهطور گستردهای احساس میشود، و موسسات سنتی بیشتری با ایده تمرکززدایی همراه هستند که میتواند خبر خوبی برای بسیاری از مردم، بهویژه افراد بدون بانک باشد. خدمات مالی متنوعی که از طریق DeFi برای افراد کم درآمد قابل دسترس تر است در حال نزدیک شدن به واقعیت هستند.
DeFi احتمالاً جای خود را به فرصت های انقلابی بیشتری برای افراد، به ویژه جمعیت کم درآمد، برای به دست آوردن آزادی و استقلال مالی خواهد داد. به این ترتیب، امنیت نیز باید به طور مداوم مورد مطالعه و ارتقاء قرار گیرد و موضوع مقیاس پذیری مورد توجه قرار گیرد.
در مورد عموم مردم، آموزش در مورد ورود و خروج در صنعت کریپتو همیشه سودمند است، به خصوص اگر کسی امیدوار به سرمایه گذاری هوشمند باشد. از طریق وب سایت ما، که در آن می توانید به بسیاری از منابع رایگان و نکات لازم در مورد اکثر موضوعات ارزهای دیجیتال دسترسی داشته باشید، با آخرین قیمت ها، اخبار و روندهای بازار خودتان را به روز نگه دارید.